Interpellatie over nieuwe malversaties bij bpost

Mevrouw de minister, ik ben gewoonlijk blij om u te zien, maar deze keer ben niet blij om u in deze zaal te zien. Het is immers niet de eerste keer, niet de tweede keer, maar de zoveelste keer dat we u moeten interpelleren over wat er gaande is bij ons geliefde bedrijf bpost. Deze week hebben we vernomen dat uit de doorgedreven forensische audit bleek dat er niet alleen iets mis is met het krantencontract, maar dat er mogelijk ook gesjoemeld werd met andere overheidsopdrachten. De overheid heeft jarenlang te veel betaald. Bpost heeft een winstwaarschuwing uitgestuurd. Zij zeggen dat ze dit jaar tussen de 25 en 50 miljoen minder winst zouden kunnen boeken. Dan weten we nog niet of er een extra boete komt en of kosten van de voorbije jaren terugbetaald moeten worden.

U hebt gesteld dat u en uw regering nu een onderzoek zullen laten voeren naar alle contracten van de overheid met bpost. Ik heb daar eerlijk gezegd bijzonder weinig vertrouwen in. Nog eens een onderzoek, hebben we dat niet al zo vaak gehad? Hebben we niet gezegd dat we de laatste steen gingen omkeren? We zouden hier met de grove borstel door gaan. Wie zal dat onderzoek trouwens leiden? Er is bijzonder weinig informatie gedeeld met ons. Is dat iets van de regering? Wie gaat u daarmee belasten? We weten dat in de regering de PS voorstander is van een aantal subsidies, concessies enzovoort. Hoe kunnen wij dan weten of dit in volledige onpartijdigheid zal gebeuren?

Een onderzoek naar de marktvoordelen van bpost klinkt goed, maar dat is er al. Het BIPT is met een onderzoek gestart naar dit onderwerp in het jaar 2018. In 2018 heeft het BIPT zelfs een bestek uitgevaardigd om te vragen aan een specialistrevisor om eens alle voordelen na te kijken die bpost krijgt waarmee de markt van de pakjes verstoord zou kunnen worden. Ik weet dat omdat ik een brief heb gekregen van GLS aan bpost met de vraag aan het BIPT hoe ver het nu staat met het onderzoek. Ik heb die afgedrukt.

Het gaat om de studie aangaande de immateriële en marktvoordelen van bpost. U kent die brief ook, want u stond vermeld in cc. Ik stond ook vermeld in cc. Wat was het antwoord van het BIPT, dat trouwens dateert van 10 november 2022? “Wij bevestigen dat er aan deze studie gewerkt wordt, maar aangezien het werk nog niet afgerond is, kunnen wij u het resultaat op dit moment niet toesturen”.

Dat duurt al vier jaar, en dan nog werd u als minister in cc gezet met de vraag, een halfjaar geleden, waar dat blijft. Het BIPT weet natuurlijk dat het onder een vergrootglas zit en toch is er nog altijd geen resultaat van die studie. Nu, het BIPT is geen extern orgaan, het is de administratie die dit controleert. Het is de revisor. Ik kan dus niet anders dan concluderen dat hier een doofpotoperatie aan de gang is waarbij er politieke druk wordt uitgeoefend op het BIPT om die studie toch maar niet publiek te maken. U zegt dat u een studie gaat bestellen, maar ik zeg u dat die studie er al is, in elk geval grotendeels. Ze is niet afgewerkt tot in de details, maar daar kunnen we verder aan werken.

Er is nog een reden waarom ik er weinig geloof aan hecht dat hier echt iets gaat gebeuren, met name de concessie van bpost om nummerplaten te bedelen. Het Rekenhof heeft in een vernietigend rapport daarover geschreven dat die concessie veel te duur is, dat bpost slechte service levert en dat de overheid miljoenen euro misloopt. Ik heb u daarover ondervraagd en u hebt mij voor het antwoord doorverwezen naar uw collega Gilkinet, aangezien nummerplaten onder zijn bevoegdheid vallen. Ik ben het daar niet mee eens. U bent de minister die bevoegd is voor bpost. Als het Rekenhof stelt dat bpost met dat contract heeft gesjoemeld heeft of alleszins oneerlijk is geweest door te veel aan te rekenen, dan verwacht ik dat u daar minstens een onderzoek naar instelt.

Mijn interpellatie van vorige maand ging over illegale managementvennootschappen voor overheidsfunctionarissen die in een directiecomité of een raad van bestuur zitten. In mijn vraag hier heb ik aangegeven dat ik weet had van zo’n schending van de wet. Ik kreeg het antwoord dat men u vertelde dat de man in kwestie inderdaad factureerde via managementvennootschappen, maar dat hij dat in zijn hoedanigheid als lid van de raad van bestuur als natuurlijke persoon deed. Dat vloekt natuurlijk en dat gaf u ook toe, want erg ethisch is dat niet. Wat waren de gevolgen? Zijn er koppen gerold? Hebt u daar met de vuist op tafel geslagen? Ik heb in ieder geval niets gezien.

Als er een onderzoek komt, dan eisen we dat het Parlement hierbij betrokken wordt. Alle vragen komen immers steeds uit het Parlement. Ik doe al maanden mijn werk en probeer antwoorden te krijgen, maar die krijg ik niet. Wij stuiten hier op een muur. Dit is een overheidsbedrijf maar het is ook beursgenoteerd, wat betekent dat FSMA niet toelaat om antwoorden te geven. We horen ook dat er een gerechtelijk onderzoek loopt en dat men dus niets mag zeggen. Er wordt ook gepingpongd, waardoor we de vraag steeds aan een andere minister moeten stellen. We krijgen dus geen duidelijkheid en geen antwoorden.

Het voorstel van collega Verhaert om hiervoor een bijzondere Kamercommissie op te richten zal weinig of geen zoden aan de dijk brengen. We hebben al een commissie die deze zaak opvolgt. Denkt u nu werkelijk dat er iets zal veranderen door het woord ‘bijzondere’ ervoor te zetten? Welnee, want we krijgen geen antwoorden. Hoe ziet u dat onderzoek? Hoe kan u verzekeren dat men daaraan zal meewerken? Hoe kunnen we het Parlement daarbij betrekken?

Als u het volk erbij wil betrekken, betrek het Parlement er dan bij, want wij zijn de volksvertegenwoordigers.

Gisteren heb ik aan uw collega Dermagne gevraagd of hij kennis had genomen van het eindrapport met de conclusies over de collusie bij bpost. Hij antwoordde mij dat hij er een aantal dagen geleden een kopie van had gekregen. Hoe kan een minister een intern document van een beursgenoteerd bedrijf als bpost krijgen? Daar moet toch een Chinese muur tussen staan? Collega’s, deze administratie geeft jaarlijks 175 miljoen euro subsidies aan bpost, gelast zelf een intern onderzoek en de minister van Economie krijgt een intern document.

Vaak zegt u tegen mij dat u dat ook niet hebt gezien, het ook niet weet, of iets gehoord hebt. Hier is er echter wel een directe link. Ik denk dan dat de FSMA moet worden ingelicht. De inhoud van dat interne document kan immers ook een belangrijke invloed hebben op de beurskoers. Hoedje af voor de collega’s van De Tijd die dergelijke documenten mochten inzien, want wij hebben dat document niet mogen inzien. Hoe komt het dat het Parlement nooit antwoorden krijgt?

Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat we transparantie eisen. U zegt dat al vanaf dag één. Op den duur klinkt dat echter hol, dat klink ongeloofwaardig. Vandaar mijn vraag en de motie die ik straks zal indienen. Betrek het Parlement bij dat onderzoek, laat ons niet aan de kant staan.

Nogmaals, we weten dat een aantal partijen in de regering voorstander is van de voortzetting van de subsidies. Kunnen we dan zeker zijn dat het onderzoek in volle onafhankelijkheid zal gebeuren? Er spelen natuurlijk ook politieke spelletjes mee. Of nog, informeer de Europese Commissie en vraag de Europese Commissie om alle contracten die er zijn na te kijken. Dat staat trouwens in de resolutie die ik een paar maanden geleden heb ingediend.

Collega’s, de conclusie is dus dat het onderzoek eraan zit te komen. Wij hebben er alleszins niet veel vertrouwen in dat daar nu wel de juiste stappen zullen worden gezet. Bpost is blijkbaar een leeuw die u niet kunt temmen. Laat het dan over aan de mensen in het Parlement die met jarenlang parlementair werk veel zaken naar boven hebben gespit. Betrek ons bij dit onderzoek, maak het geloofwaardig en zorg ervoor dat wij als samenleving antwoorden kunnen krijgen op al onze vragen. Ik dien mijn motie nu in.